Kendilerini “Türk solu” aydınları statüsünde gören ve CHP’yi sol-sosyalist ideoloji ekseninde, AKP’yi de siyasal İslam ekseninde tanımlayan gazeteci-yazar taifesinden bazıları; CHP’nin (Millet İttifakının) AKP (Cumhur İttifakı) karşısındaki 14 Mayıs 2023 ve 28 Mayıs 2023 seçim mağlubiyetine yönelik analiz kabilinden değerlendirmelerde bulunurken, sebepler arasında mealen şunları zikretmekte: Okumaya devam et
Sosyal ilişkilerin tanzimi açısından değerlendirildiğinde; siyasetin, toplumsal düzen ve kollektif sorumluluklar hususundaki tabi olunması gereken kurallar bütünü yani barışı sağlamak ve hukuku tahakkuk ettirmek üzere yürütülen kural koyma (yasama), kuralları uygulama (yürütme) ve ihtilafa düşüldüğü taktirde de kuralların resmî yorumunu yapma (yargı) şeklindeki faaliyetlerden ibaret olduğunu söylemek pekâlâ mümkün ise de tüm bu faaliyetlerin temel hedefinin şu ya da bu olduğunu söylemek çok da kolay değildir. Zira temel hedefin kim ya da kimler tarafından belirleneceği de kim ya da kimler için belirleneceği de büyük bir muammâ olarak karşımızda durmaktadır. Okumaya devam et
Şüphesiz siyasetin fonksiyonlarının ne olduğu ya da ne olması gerektiğinin tespiti, nasıl tanımlandığı ve ona istinaden şekillenen sistemin yapısıyla doğrudan bağlantılıdır. Devleti oluşturan resmî ve yasal kurumlar bütününü ifade eden her siyasal sistem, elbette öngörülen tanım çerçevesinde şekillenmektedir. Kurumsallaşmış her bağımsız toplumsal organizasyonda bulunan siyasal sistem, meşru fizikî zorlama yoluyla bütünleşme (integration) ve uyum (adaptation) sağlama işlevlerini yerine getiren girift bir etkileşim örgüsüdür. Okumaya devam et
Otokrasi (autocracy); siyasî kararları hususunda herhangi bir anayasal organ kontrolünün de halka ait herhangi bir örgütlü yapı (sivil toplum) kontrolünün de bulunmadığı, devletin hemen hemen tüm fonksiyonlarının otokratın keyfî iradesine hasredildiği tek-adam yönetimidir. Monarşi ve aristokrasi dönemlerinde, ihtişam ve gücün bir göstergesi olarak hükümdarı vasfetmek üzere icat edilen bu kavram; modern dünyada yalnızca diktatöryal rejimleri nitelemek maksadıyla kullanılmaktadır. Okumaya devam et
Bilenlerin malûmu; “yerli ve milli” tabiri, son yıllarda AKP iktidarının ve AKP medyasının, seçmen tabanını konsolide edebilmek için kendileriyle ilgili yaptıkları bir tanımlama… Söz konusu tanımlamanın “efradını cami, ağyarını mani” olup olmadığı müphem ise de kastedilen “dindar ve milliyetçi” bir görünüme sahip olmak… Görüntünün hakikate karşılık gelip gelmediği ise elbette çok şüpheli… 6 Şubat 2023 tarihinde, merkez üssü Maraş olan ve Adana, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Urfa illerinde de yıkıma yol açan 7,7 ve 7,6 şiddetindeki iki büyük deprem, anlaşılan o ki “yerli ve milli” İktidarı hayli sarsacak… Okumaya devam et
Siyasal sistem, devleti oluşturan resmî ve yasal kurumlar bütünüdür. Siyasal sistemleri açıklamaya matuf sosyolojik çaba daha ziyade iktidar ve yönetilen insanlar yani halk arasındaki ilişkilerde, nihai belirleyicinin kim ya da kimler olduğunun ve emretme yetkisini elinde tutanların bu gücü nasıl kullandıklarının tespitine yöneliktir. Modern dünyadaki egemen siyasal sistem tipi; özellikle tek bir etnisitenin domine edilerek, görece homojen halk şeklinde yaşanmasının sağlandığı, ulus (nation) olarak tanımlanan yurttaşlar topluluğunun muayyen teritoryal sınırlar dahilindeki self-determine yönetim biçimi, “üniter” ya da “federatif” ulus-devlet (nation-state) modelidir. Okumaya devam et
Sosyal ilişkilerin tanzimi zaviyesinden bakıldığında siyaset; toplumsal düzeni sağlamak ve kamusal sorumlulukları belirlemek üzere yürütülen kural koyma (yasama), kuralları uygulama (yürütme) ve ihtilafa düşüldüğü taktirde de kuralların resmî yorumunu yapma (yargı) şeklindeki faaliyetlerin bütünüdür. Bu faaliyetler; insanların ihtiyaç ve çıkarları arasındaki farklılıklar nedeniyle onları zaman zaman işbirliğine ve dayanışmaya zaman zaman da ayrışma ve çatışmaya sürükler. Dolayısıyla da siyaset; bir yandan işbirliği ve dayanışma ile diğer yandan da ayrışma ve çatışma ile bağlantılıdır. Okumaya devam et
AKP’nin sabık grup başkan vekili Mahir ÜNAL’ın; Maraş’ta düzenlenen Uluslararası Kitap ve Kültür Fuarı’nda katıldığı bir programda, “kültür” üzerine nutuk atarken, “Tarihteki en sert kültürel devrim Türkiye’de yaşanmıştır. Mesela, Fransız Devrimi her şeyi yıkmıştır ama lügate dokunmamıştır. Yine en sert devrimlerden bir tanesi, Mao’nun Çin’deki kültür devrimdir, o da lügate dokunmamıştır. Ama maalesef bir kültür devrimi olarak cumhuriyet (Türkiye Cumhuriyeti); bizim lügatimizi, alfabemizi, dilimizi, hasılı bütün düşünme setlerimizi yok etmiştir. Bugün konuştuğumuz Türkçe’nin düşünce üretebilmesi mümkün değildir, onunla sadece ihtiyaçlarımızı karşılayabiliriz.”[1] mealinde cümlelerle kendisinin kullandığı dilin fonksiyonunun “hacet gidermek” olduğunu belirtmesi üzerine başlayan tartışmalar; tekparti diktatörlüğü döneminde, ATATÜRK tarafından gerçekleştirilen “dil devrimi” uygulamalarını bir kez daha gündeme getirdi. Okumaya devam et
Tarihsel perspektiften bakıldığında; “mythos” ve “logos” terimleri, Antik Yunan dünyasında, tanrıların ve tanrıçaların (gods, goddesses) efsanevî anlatılarından (mythos), rasyonel düşüncenin, felsefe ve akabinde de bilimin kademeli gelişimine (logos) intikali tanımlamak için kullanılır. Ancak kabul etmek gerekir ki bu değişim hiç de kolay olmamış, mitos ve logos kategorileri, insanlığın akıl dışı inanç ve masalsı söylemlerden uzak duracağı kanaatine rağmen, karşıt tartışmalar formunda yüzyıllarca birlikte var oluşunu sürdürmüştür. Okumaya devam et
CHP genel başkanı Kemal KILIÇDAROĞLU’nun; Türkiye’de sözde cumhuriyet rejiminin ilan edildiği ilk günlerden itibaren, “laiklik” ilkesine aykırı denilerek muhafazakâr insanların hayatlarına müdahale aracına dönüştürülen başörtüsü yasağını toplumsal problem olmaktan tamamen çıkarmak üzere, kılık-kıyafet serbestisini legal güvenceye kavuşturma niyetiyle 4 Ekim 2022 tarihinde TBMM’ye sunmuş olduğu kanun teklifi, yasağı fiilen kaldırmış bulunan AKP iktidarı ve Cumhurbaşkanı ERDOĞAN tarafından, “2023 seçimlerine yönelik CHP aldatmacası.” denilerek, samimiyet ve dürüstlük testi kabilinden anayasal teminat restiyle karşı teklife dönüştürülünce, temel hak ve özgürlüklerin anayasada yer alıp, alamayacağı tarzındaki manipülatif-irrasyonel tartışmalar bir kez daha ülke gündemine taşınmış oldu. Okumaya devam et
